Gebelikte İllegal Maddelerin Kullanımı
Marijuana, Kokain, Eroin, LSD, Solventler, Amfetaminler
İllegal maddelerin kullanımı maalesef oldukça yaygın ve ülkemizde de tüm dünyaya benzer şekilde artıyor. Eğer siz veya bir yakınınızın böyle bir madde kullanımı öyküsü varsa bu yazı size danışmak için bir referans olacaktır, hem bebek hem de anne sağlığı açısından .
Öncelikle eğer siz bu maddeleri kullanıyorsanız, bebeğiniz de kullanıyor demektir!
Eğer bu maddeleri bırakabilirseniz , gebeliğiniz daha sağlıklı geçecek ve bebeğinize daha sağlıklı bir yaşam şansı vermiş olacaksınız. Eğer bırakamıyorsanız, bunların etkilerini bilerek, olumsuz etkilerinden sizi ve bebeğinizi korumak için bazı önlemler alınıp , tedaviler yapılması mümkün olabilir.
Gebelikte Marijuana kullanımı durumunda;
Sigara şeklinde içilerek veya ağız yolundan yenerek-çiğnenerek kullanılıyor. Gebeliğinde bu maddeyi kullanan kadınlarda yapılan çalışmalar, bu annelerin bebeklerinde gelişme geriliği ve buna bağlı sağlık sorunları olabildiğini göstermiştir. Bunu kullanan kadınların bebeklerinde oluştuğunu bildiğimiz belirli bir hastalık yoktur. Ancak bu durum zararsız olduğu şeklinde yorumlanmamalıdır; kesin etkilerinin bilinmediğini gösterir. Bu maddeyi kullanan kadınlarda yeterli çalışma yapılmadığını gösterir ve gebelikte kullanılması önerilmez.
Bu madde etkilerini hangi yolla, nasıl kullanıldığından bağımsız olarak yapar ve bebeğe ulaşır; yani ister sigara şeklinde solunarak ister çiğneyerek kullanılsın , bebek de bu maddeyi içmiş gibi olacaktır.
Gebelikte Kokain kullanımı durumunda;
Çok yüksek bağımlılık yapıcı etkisi olan bir maddedir. İğne ile enjeksiyon şeklinde, burun yolundan çekilerek veya sigara içer gibi kullanılır. Gebelikte kullanımı son derece tehlikeli bir hastalık olan plasentanın ayrılmasına ( placental abruption ) yol açabilir. Bu olduğunda şunlar gelişebilir:
- Çok ciddi ve ağır kanamalar
- Erken doğum
- Bebek ölümü
- Anne ölümü
Kokain kullanan kadınların erken doğum yapma ihtimali, kullanmayan kadınlara göre %25 artmaktadır. Kokain kullanan gebelerde yüksek tansiyon, kalp krizi veya inmeye bağlı ölüm oranları artmaktadır.
Annesi kokain kullanan bebeklerin doğduklarında diğer bebeklere göre çok daha huzursuz olup, çok ağladıklarını ve zor sakinleşen bebekler olduğunu biliyoruz. Bu bebeklerin sonraki hayatlarında öğrenme problemleri yaşayabildiklerini biliyoruz.
Gebelikte Eroin kullanımı durumunda;
Sigara gibi içilerek, deri altına veya damar içine enjekte edilerek kullanılıyor. Gebelikte kullanıldığında şunları yapar :
- Erken doğum
- Fetal ölüm
- Bebeğin eroin bağımlısı olarak doğması
- Ciddi gelişme geriliği
Gebelikte eroin kullanan kadınların bebeklerinde düşünme problemleri, davranış problemleri olduğu ve bunların yaşıtlarından daha az geliştiği görülmüştür. Şiddetli bağımlılık yapan bir madde olduğu için gittikçe kullanılan doz artarak annede ölüm riskini taşımaktadır.
Bu bağımlılığı olan kadınlara Methadone isimli bir ilaç verilerek, eroin yerine bu ilacın kullanımı sağlayarak daha sağlıklı bir yaşam sağlanabilir. Methadone masum bir ilaç değil ve yan etkileri mevcut, mutlaka bir merkezde doktor gözetiminde kullanılmalıdır.
Gebelikte PCP, Ketamine, LSD kullanımı durumunda;
PCP, melek tozu adıyla biliniyor ve dumanla içilerek kullanılıyor. Kullanan kişinin gerçekle ilişkisini keser. Epilepsi benzeri bayılmalar , kalp krizi ve akciğer yetmezliğine bağlı ölüm riski taşır. Bunu kullanan kişiler genellikle şiddete eğimli, kontrol edilemez olurlar. Gebelikte bunu kullanan kadınların bebeklerinde gelişme geriliği ve kas kontrolünde yetersizlik oluşabilir.
Ketamin, dumanla veya burundan çekilerek kullanılır, nadiren enjeksiyon ile alınabilir. Etkileri PCP’ye çok benzer. Ancak etkisi PCP’den daha hafif ve daha kısa sürelidir. Amnezi denilen unutkanlığa yol açar. Bu ilaç etkisindeyken olanları hatırlamaz. Buna maruz kalan bebeklerde ciddi öğrenme problemleri ve davranış sorunları yaşarlar.
LSD ağız yoluyla alınır. Halüsinasyonlara, yani gerçekte var olmayan sesler ve görüntülerin algılanmasına yol açar. Kullananlar şiddete eğilimlidir. Gebelikte kullanıldığında bazı doğumsal anomalilere , bebekte anormal gelişime yol açar.
Gebelikte Yapıştırıcılar, Solventler (Tiner, Bally vb)
Çok hızlı bir şekilde yükseklik hissi veren , koklanarak kullanılan maddelerdir. Kafanın hafiflemesi hissi, baş dönmesi, dengesizlik, ani ölüm yapabilirler. Karaciğer, böbrek, kem,k iliği ve beyin hasarına yol açabilirler. Gebelikte kullanımı kısa boy, küçük kafa, düşük ağırlık, eklem ve uzun kemik gelişim sorunlarına yol açabilir.Bazı bebeklerde yüzde gelişim bozuklukları ve kalp anomalilerine yol açar.
Gebelikte Amfetaminler
Yükseltici veya hızlandırıcı olarak adlandırılıyorlar. Kullanını aşırı uyarılmış, uykusuz hale sokarlar. İştah kaybı yaparlar. Gebeler kullandığında beslenme bozukluğu kaçınılmazdır, buna bağlı olumsuzluklar bebeği etkileyecektir. Plasentanın ayrılmasına bağlı fetal ölüm ve maternal-annenin ölüm riskini taşırlar. Sanıldığının aksine bağımlılık yaparlar.
Meth, metamfetaminin kısaltması olup aynı guruptan bir maddedir. Buna maruz kalan bebeklerde ileride ki yaşamlarında şunlar gelişir:
- Intrauterin gelişme geriliği
- Diğer insanlarla ilişki kurmakta zorluk, sosyal problemler
- Titreme
- Sinirli, mutlu edilemeyen çocuklar
Ülkemizde en büyük yardımcımız ailelerimizdir. Aile desteği bu tip madde kullanımında son derece etkili bir tedavi yöntemidir. Gebelik ve doğum sonrası için de aile desteği son derece önemlidir.
Bu tip maddeleri kullanıyorsanız, mutlaka kadın doğum hekiminizi bilgilendirin.
Bu tip madde bağımlılığı tedavisi için ülkemizde özel rehabilitasyon merkezleri mevcuttur, başvurmaktan yardım istemekten çekinmeyin.
Kaynak: American College of Obstetrics & Gynecology Patient Education AP104
